Standardi ispitivanja otpornosti na požar - ispitivanje reakcije na požar materijala i proizvoda

Naučno zasnovane norme i standardi ispitivanja otpornosti na požar sistematski su se razvijali tokom godina u Evropi, Sjedinjenim Američkim Državama i Australiji i danas su najpriznatiji i najviše se koriste u svetu moderne protivpožarne zaštite.

Požarni standardi koji se trenutno usklađuju u dvadeset sedam zemalja Evropske unije — propisi koji imaju direktan uticaj na živote miliona ljudi u Evropi i šire — takođe se sve više koriste širom sveta kao efikasna referentna merila. Oni pružaju detalje o očekivanom stepenu do kojeg materijali ili proizvodi sagorevaju i doprinose razvoju požara.

Evropski standardi

BS EN 13823: 2010+A1:2014

Ispitivanje sa jednim gorućim izvorom (SBI)

Osnovni metod ispitivanja reakcije na požar usvojen u okviru evropske serije ispitivanja uključuje potpuno nov metod u kojem se proizvodi izlažu direktnom plamenu.

Ispitivanje sa jednim gorućim izvorom je osmišljeno tako da simulira izlaganje plamenu kojem bi bio podvrgnut materijal koji oblaže zidove prostorije ako bi se zapalila korpa za otpatke pored zidova u uglu sobe.

Ovim metodom ispitivanja prvenstveno se meri doprinos toplotnoj energiji požara iz uzoraka i izračunava se indeks porasta požara (FIGRA). Sekundarna merenja koja se obavljaju u okviru ispitne aparature izračunavaju zapreminu dima koji nastaje u požaru, kategorizovanu prema indeksima SMOGRA - indeks porasta dima.

Ispitna aparatura takođe meri potrošnju kiseonika, kao i proizvodnju ugljen-dioksida i ugljen-monoksida. Ove koncentracije gasa pomažu da se identifikuje oslobađanje toplote i odrede karakteristike sagorevanja ispitivanih uzoraka.

BS EN ISO 11925-2: 2010

Ispitivanje zapaljivosti sa jednim plamenom (SFI)

Svi proizvodi moraju da prođu ovo ispitivanje zapaljivosti sa jednim plamenom (SFI) pre nego što se podvrgnu ispitivanju prema EN 13823 (ispitivanje sa jednim gorućim izvorom). Ispitivanje zapaljivosti sa jednim plamenom uključuje mali plamen dimenzije upaljača za cigarete koji deluje na ivicu ili na površinu ispitnog uzorka tokom kratkog vremena. Beleži se vreme do paljenja i širenje plamena po uzorku.

BS EN ISO 1182: 2010

Reakcija na požar za građevinske proizvode — ispitivanje negorivosti

Ovaj standard utvrđuje metod ispitivanja za određivanje performansi negorivosti (pod određenim uslovima) homogenih proizvoda i značajnih komponenti nehomogenih proizvoda.

BS EN ISO 1716: 2018

Ispitivanja reakcije proizvoda na požar – određivanje gornje toplotne moći (toplotne vrednosti)

Ovim standardom utvrđuje se metod za određivanje gornje toplotne moći proizvoda sa konstantnom zapreminom u kalorimetarskoj bombi.

BS EN 13501-1:2007+A1:2009

Požarna klasifikacija građevinskih proizvoda i građevinskih elemenata (Deo 1: Klasifikacija na osnovu rezultata ispitivanja reakcije na požar)

Ovaj standard daje postupak požarne klasifikacije za sve građevinske proizvode, uključujući i proizvode koji su ugrađeni u građevinski element.

Uporedna tabela evropskih i britanskih požarnih standarda i klasa

Britanski standardi

BS 476: Deo 4: 1970

Ispitivanje negorivosti materijala

Ovde se opisuje klasifikacija materijala kao negorivih ili gorivih. To je najstroži standard za požarne performanse materijala i daje meru toplote i plamena koje stvara materijal u standardnim uslovima zagrevanja. Negorivi materijali se mogu koristiti bez ograničenja u bilo kom delu građevinske konstrukcije i završne obrade. Njihova upotreba osigurava da opasnosti od dima i otrovnih gasova budu svedene na minimum i da materijali od kojih je konstruisana zgrada ne doprinose požaru. Sve Promatove ploče i cementni malteri su klasifikovani kao negorivi.

BS 476: Deo 6: 1989

Metod ispitivanja proizvoda u pogledu širenja požara

Ovaj standard utvrđuje metodu za određivanje indeksa širenja požara za materijale. Ovaj metod ispitivanja uzima u obzir karakteristike paljenja, količinu i brzinu oslobađanja toplote i toplotna svojstva koja je proizvod razvio dok je bio podvrgnut standardnim uslovima zagrevanja u vezi sa njihovom sposobnošću da ubrzaju širenje požara. Rezultati ispitivanja se daju kroz indeks ukupnih performansi. I (indeks širenja požara) se zasniva na indeksu performansi S i tri pojedinačna podindeksa uzoraka. Što je veća vrednost podindeksa, lakše je paljenje i širenje plamena.

BS 476: Deo 7: 1997

Metod ispitivanja za određivanje klase površinskog širenja plamena za proizvode

Ovaj standard definiše ispitivanje kojim se meri lateralno širenje plamena duž površine proizvoda i daje odgovarajući sistem klasa. Klase od 1 do 4, po opadajućem redosledu, zasnivaju se na brzini i obimu širenja plamena na površini pri standardnim uslovima zagrevanja. Pošto su svi Promatovi proizvodi negorivi, klasifikovani su u okviru Klase 1, što je najviša ocena za površinsko širenje plamena.

Klasa 0 (kao što je definisano u odgovarajućim građevinskim propisima):

• Proizvod sačinjen od materijala ograničene gorivosti; ili
• Materijal sa površinskim širenjem plamena Klase 1 (u skladu sa BS 476: Deo 7) koji ima indeks širenja požara (I) ne veći od 12 i podindeks (i1) ne veći od 6 (u skladu sa BS 476: Deo 6).

Treba napomenuti da ne postoji standard za ispitivanje koji može da obezbedi izveštaj koji potvrđuje da se proizvod može klasifikovati u okviru Klase 0. Izveštaji o ispitivanju negorivosti (BS 476: Deo 4), površinskog širenja plamena (BS 476: Deo 7) i širenja požara (BS 476: Deo 6) moraju se koristiti pri klasifikovanju proizvoda.

Standardi Australije / Novog Zelanda

AS 1530: Deo 1: 1994

Ispitivanja gorivosti materijala

Ovde se opisuje klasifikacija materijala kao negorivih ili gorivih. To je najstroži standard za požarne performanse materijala i daje meru toplote i plamena koje stvara materijal u standardnim uslovima zagrevanja. Negorivi materijali se mogu koristiti bez ograničenja u bilo kom delu građevinske konstrukcije i završne obrade. Njihova upotreba osigurava da opasnosti od dima i otrovnih gasova budu svedene na minimum i da materijali od kojih je konstruisana zgrada ne doprinose razvoju požara. Sve Promatove ploče i cementni malteri su klasifikovani kao negorivi.

AS 1530: Deo 3: 1999

Istovremeno određivanje zapaljivosti, širenja plamena, oslobađanja toplote i oslobađanja dima

Ovaj standard se koristi za ocenu rane opasnosti od požara u skladu sa tendencijom građevinskih materijala i komponenti da se zapale i šire plamen, njihovim oslobađanjem toplote nakon paljenja i verovatnoćom ispuštanja dima. Četiri indeksa koja se generišu ispitnim procedurama su zapaljivost, širenje plamena, razvijena toplota i nastali dim.

AS/NZS 3837: 1998

Metod ispitivanja brzina oslobađanja toplote i dima za materijale i proizvode upotrebom kalorimetra sa merenjem potrošnje kiseonika

Ovaj metod ispitivanja se koristi za određivanje zapaljivosti, brzine oslobađanja toplote (HRR), brzine gubitka mase, efektivne toplote sagorevanja i oslobađanja dima za materijale i proizvode. U ovom metodu merenja performansi koristi se konusni kalorimetar za merenje brzine oslobađanja toplote (HRR), vremena do paljenja i proizvodnje dima.