Projektowanie systemów DSO

Dźwiękowy system ostrzegawczy (DSO) według Rozporządzenia MSWiA, Dz. U. Nr 109 z 2010 r. poz. 719 musi umożliwiać rozgłaszanie sygnałów ostrzegawczych i komunikatów głosowych dla potrzeb bezpieczeństwa osób przebywających w obiekcie. Dźwiękowe sygnały ostrzegawcze są nadawane automatycznie po otrzymaniu sygnału z systemu sygnalizacji pożarowej, a także przez operatora.

Podstawowe czynniki mające wpływ na jakość systemów DSO to właściwości wnętrza, rodzaj zastosowanych głośników (właściwości kierunkowe, efektywność) oraz ich właściwe ustawienie. Pod uwagę należy brać również szereg wymagań nieuwzględnionych w normach – jak na przykład te dla pokoju centrum alarmowego obiektu: wydzielenie strefy pożarowej, odpowiedni dostęp do pomieszczenia dla kierującego akcją ratowniczą oraz warunki klimatyczne i elektryczne panujące w pomieszczeniu (odpowiednia temperatura i wilgotność, uziemienie urządzeń, systemy zewnętrznego zasilania, instalacja oświetlenia awaryjnego).

Dowiedz się, jakim normom i wymaganiom powinny sprostać systemy przeciwpożarowe DSO.

Dźwiękowe systemy ostrzegawcze wymagania

Aby upewnić się, czy system został prawidłowo zaprojektowany, projektant powinien odpowiedzieć sobie na pytania: jak wyglądają czynności odbiorowe systemów wykonywane przez Państwową Straż Pożarną? Jakich dokładnie dokumentów będą wymagać strażacy oraz jakie parametry ma według nich spełniać system?

Państwowa Straż Pożarna przede wszystkim sprawdza, czy dźwiękowy system ostrzegawczy wykonano na podstawie uzgodnionej dokumentacji projektowej oraz w zakresie zgodności z tą dokumentacją. To, czy system działa prawidłowo, można potwierdzić za pomocą:

• protokołów z pomiarów rezystancji kabli linii głośników akustycznych,
• protokołu z pomiarów zrozumiałości mowy,
• protokołu słyszalności sygnałów ostrzegawczych w całym obszarze pokrycia.

Należy przy tym uwzględnić to, że pomiary powinny być wykonywane na całej powierzchni pomieszczenia, a nie tylko w części objętej obszarem pokrycia głośników. Pomiary zrozumiałości mowy można przeprowadzać jedynie w pomieszczeniu całkowicie wykończonym, w którym nie przewiduje się już zmian w zakresie aranżacji czy wyposażenia.

Weryfikacja dokumentacji i prawidłowości funkcjonowania systemu DSO

Kolejnym krokiem powinno być sprawdzenie:

• dokumentacji wymaganej w pomieszczeniu centrum alarmowego (instrukcja użytkowania systemu, dziennik operacyjny itp.),
• świadectw dopuszczenia na zastosowaną konfigurację systemu (wydanych wyłącznie przez CNBOP-PIB),
• prawidłowej lokalizacji centrali itd.

Sprawdzenie prawidłowości funkcjonowania systemu DSO powinno obejmować w szczególności weryfikację:

• czy w momencie przyjęcia alarmu system DSO przerywa realizację wszystkich innych funkcji poza ostrzeganiem;
• czy od zaistnienia stanu zagrożenia system jest zdolny do rozgłoszenia sygnału ostrzegawczego, nadawanego automatycznie lub przez operatora, w ciągu maksymalnie 3 sekund;
• czy system umożliwia nadawanie sygnałów ostrzegawczych i komunikatów słownych do jednego lub kilku obszarów jednocześnie, zgodnie z przyjętym scenariuszem;
• czy po włączeniu podstawowego lub awaryjnego źródła zasilania system umożliwia rozgłaszanie komunikatów w ciągu maksymalnie 10 sekund;
• czy uszkodzenie (przerwa lub zwarcie) w jednej linii głośnikowej nie wpływa na prawidłowość pracy innych linii głośnikowych;
• czy operator systemu jest w stanie stwierdzić na podstawie wskazań centrali DSO prawidłowość działania lub niedziałania systemu DSO;
• czy uszkodzenia występujące w DSO są przekazywane do CSP za pośrednictwem połączenia nadzorowanego przez CSP.

Przy czynnościach odbiorowych należy sprawdzić również adekwatność tekstów komunikatów (wg PN-EN 50849:2017-04) oraz to, czy odpowiednia treść komunikatu jest emitowana do właściwej strefy rozgłaszania (nagłośnienia).

Zobacz także:

Dźwiękowe systemy ostrzegawcze norma

Przy doborze odpowiedniego systemu projektanci kierują się wytycznymi zawartymi w Standardzie PD CEN/TS 54-32:2015 „Systemy wykrywania i alarmowania przeciwpożarowego – Planowanie, projektowanie, instalacja, uruchomienie i konserwacja dźwiękowych (głosowych) systemów ostrzegawczych”. Standard nie dotyczy jednak systemów dźwiękowych wykorzystujących dzwonki lub sygnalizatory akustyczne.