U prvom dijelu naše serije članaka pisali smo o protupožarnom brtvljenju metalnih cijevi, negorivim izolacijama cijevi (položaj CS, CI, LS ili LI), mogućim konfiguracijama završetaka cijevi (U/U, U/C, C/U, C/C) te razmacima ovjesa i potpori sklopova. U ovom dijelu pokrivamo protupožarno brtvljenje plastičnih cijevi(cijevi od gorivih materijala), protupožarnom brtvljenje kompozitnih cijevi (višeslojnih cijevi) i gorivim izolacijama cijevi. Osim navedenoga skrećemo pozornost projektantima, instalaterima, izvođačima i djelatnicima protupožarne zaštite/vatrogascima na neka još nedovoljno poznata osnovna pravila koja se moraju uzeti u obzir prilikom projektiranja, ugradnje i pregleda protupožarne izolacije.
Protupožarno brtvljenje prodora
Prodori kabela i cijevi obično se nazivaju protupožarnim prodorima. Izraz „protupožarni prodori“ odnosi se na različita rješenja za sprječavanje širenja požara:
- protupožarne zaklopke
- protupožarne ispune na granicama odjeljaka
- protupožarne brtve linearnih spojeva (predmet jednog od naših sljedećih članaka).
Prethodni i novi dijelovi naše serije članaka (u vezi s prodorom cijevi) te sljedeći dio (u vezi s prodorom kabela) bavit će se brtvljenjem na granicama požarnih odjeljaka – sustavima za zatvaranje otvora.
Plastične cijevi
Kao zanimljivu činjenicu navodimo da su manje problema uzrokovale brtve cijevi izrađenih od gorivih materijala u odnosu na metalne cijevi, no osnovna su načela ista: informacije koje se odnose na primjenu u određenim položajima instalacija mogu se pronaći u klasifikaciji i tehničkoj dokumentaciji (priručniku) proizvoda o kojem je riječ.
Najvažniji su parametri sljedeći:
- klasifikacija otpornosti na požar (sukladno odredbama hrvatskih propisa EI 30... EI 120; nema zahtjeva koji se odnosi na požarni razred);
- materijal i debljina stijenke cijevi;
- materijal, debljina i položaj izolacije;
- konfiguracije završetka cijevi;
- tip i minimalna debljina elemenata zgrade na koje utječe prodor cijevi (fleksibilni ili kruti zid, kruti pod, zid ili pod od križno lameliranog drva, viseći strop ili struktura sendvič-panela);
- ograničenja dimenzija;
- razmaci između predmeta;
- pričvršćenja (o svim tim detaljima bit će riječi u nastavku i našem idućem tekstu u seriji).
Sasvim je jasno da se područje taljene gorive cijevi (i toplinska izolacija) mora zabrtviti protupožarnim materijalom.
Neki od navedenih proizvoda mogu se kombinirati s protupožarnim premazima poput PROMASTOP®-CC i PROMASTOP®-I za „mekane“ prodore ili s protupožarnim mortom PROMASTOP®-M za krute prodore. Neke od metoda primjene za protupožarno brtvljenje plastičnih cijevi i kompozitnih cijevi navedene su u ovom članku. Cjeloviti vodič za primjenu dostupan je u Centru za preuzimanje, a možete se obratiti i našoj lokalnoj poslovnici.
Potrebno je uzeti u obzir promjer plastične cijevi u prodoru u kombinaciji sa svim proizvodima i tipovima prodora. Navodimo primjere najčešće upotrebljavanih tipova prodora koji su izvedeni s „mekanim“ prodorima PROMASTOP®-CC:
- protupožarna obujmica PROMASTOP®-FC6: PVC-U i PVC-C cijevi do Ø 250 mm, PE-HD (ili HDPE), ABS, SAN+PVC, PP-H i PP-R cijevi do 200 mm
- protupožarna traka PROMASTOP®-W: sve prethodno navedene cijevi do Ø 160 mm
- protupožarni akril PROMASEAL®-AG u rupi izbušenoj u jezgri klasificiran je za zatvaranje prodora od PVC-U cijevi maksimalnog promjera 110 mm i debljine stijenke cijevi od 3,2 mm ili PP cijevi maksimalnog promjera 50 mm i debljine stijenke cijevi od 1,8 mm; kapacitet širenja proizvoda pogodan je za ispunjavanje cijelog poprečnog presjeka cijevi kad je maksimalna širina prstenastog otvora od 20 mm oko cijevi popunjena najmanje 25 mm, odnosno 20 mm u dubinu.
Materijal gorive cijevi
Ispitivanja utemeljena na normi EN 1366-3 moraju se provesti odvojeno i za PVC-U i PE-HD cijevi. Sukladno normi ispitivanja rezultati ispitivanja PVC-U cijevi proizvedenih na temelju normi EN 1329-1, EN 1453-1 ili EN 1452-1 valjani su i za PVC-C cijevi proizvedene na temelju EN 1566-1. Rezultati PE-HD cijevi proizvedenih na temelju normi EN 1519-1 ili EN 12666-1 mogu se primijeniti na PE cijevi proizvedene sukladno normama EN 12201-2, EN 1519-1 ili EN 12666-1 i za ABS (akrilonitril/butadien/stirenska plastika) cijevi proizvedene na temelju norme EN 1455-1 te za cijevi od mješavine kopolimera stirena (SAN+PVC) proizvedene sukladno normi EN 1565-1.
Debljina stijenke plastičnih cijevi
Sukladno normi EN 1366-3, tipovi cijevi koji se ispituju razvrstani su prema dimenzijama na temelju promjera i debljine stijenke (npr. razred dimenzija 1:50 – 80 mm vanjskog promjera cijevi i 3 – 6 mm debljine stijenke cijevi; razred dimenzija 2:90 – 125 mm vanjskog promjera i 3 – 8,6 mm debljine stijenke cijevi itd.). Određena vrsta obujmice smije se upotrebljavati isključivo za razred dimenzija za koje ima pozitivne rezultate ispitivanja.
Goriva izolacija cijevi proizvedene od gorivog materijala
U praksi, cijevi su obično opremljene izolacijom od gorivih materijala u svrhu pružanja toplinske ili akustične izolacije. Gorivu izolaciju treba uzeti u obzir prilikom ispitivanja obujmica. Kako je prikazano u tablici u nastavku, protupožarne obujmice PROMASTOP®-FC3 ili PROMASTOP®-FC6 klasificirane su od EI 60-U/U do EI 120-U/U kod cijevi Geberit Silent PP u rasponu od Ø 32 mm / s 2,0 mm do Ø 160 mm / s 32,0 mm (s: debljina stijenke cijevi).
| Specifikacija | Dimenzija Ø…promjer cijevi (mm) s…debljina stjenke cijevi (mm) d…debljina izolacije (mm) |
Klasa otpornosti na požar | |||
| Masivni zid | Masivni strop | Zid od šperploča | Strop od šperploča | ||
| Geberit Silent PP cijevi za cijevne pregrade pod 90° | |||||
| Obujmica montirana na površinu, debljina konstrukcije ≥ 140 mm | Obujmica montirana na površinu, debljina konstrukcije ≥ 140 mm | PROMASTOP®-FC3 Ø 32 mm, s 2,0 mm R Ø 125 mm, s 4,2 mm PROMASTOP®-FC6 Ø 32 mm, s 2,0 mm R Ø 160 mm, s 5,2 mm |
EI 90-U/U | ||
| Obujmica montirana na površinu, debljina konstrukcije ≥ 100 mm Ugrađena obujmica, debljina konstrukcije ≥ 150 mm |
Obujmica montirana na površinu, debljina konstrukcije ≥ 150 mm Ugrađena obujmica, debljina konstrukcije ≥ 150 mm |
EI 120-U/U | |||
| Obujmica montirana na površinu, debljina konstrukcije ≥ 150 mm | PROMASTOP®-FC6 Ø 32 mm, s 6,0 mm R Ø 160 mm, s 32,0 mm |
EI 60-U/U s gorivom izolacijom B-s3, d0 |
|||
| Obujmica montirana na površinu, debljina konstrukcije ≥ 150 mm | PROMASTOP®-FC6 Ø 32 mm, d 6,0 mm R Ø 160 mm, d 6,0 mm |
EI 120-U/U s gorivom izolacijom B-s3, d0 |
|||
| Obujmica montirana na površinu, debljina konstrukcije ≥ 100 mm | PROMASTOP®-FC6 Ø 32 mm, d 6,0 mm R Ø 160 mm, d 32,0 mm |
EI 120-U/U s gorivom izolacijom B-s3, d0 |
|||
Metalne cijevi s gorivom izolacijom
Protupožarna brtvljenja metalnih cijevi obrađena su u prethodnom članku iako goriva izolacija u njemu nije spomenuta.
Klasifikacija otpornosti na požar EI 120-U/C može se postići pomoću protupožarnih ciglica PROMASTOP®-B koje se upotrebljavaju za prodore čeličnih cijevi s maksimalnim vanjskim promjerom cijevi od 220 mm i debljine stijenke od 18 mm, s izolacijom maksimalne debljine 32 mm i klasifikacije požarnog razreda B-s3, d0. Protupožarna brtvljenja bakrenih cijevi maksimalnog vanjskog promjera cijevi 88,9 mm i debljine stijenke cijevi 14,2 mm klasificirana su u E 120-U/C i EI 90-U/C s istom izolacijom. Molimo primite na znanje da je koeficijent toplinske vodljivosti materijala stijenke cijevi od ključne važnosti (taj je koeficijent obrađen u prethodnom članku) – slabije požarno svojstvo postignuto je istim rješenjem prodora za bakrene cijevi s boljom toplinskom vodljivošću te manjim promjerom i manjom debljinom stijenke.
Višeslojne kompozitne cijevi s gorivom izolacijom
Prodori aluminijskih kompozitnih cijevi klasificirani pod EI 120-U/C (na primjer Pipelife RADOPRESS) s kemijskim oznakama PE-X/AI/PE-X i gorivom izolacijom mogu se zabrtviti pomoću jednog sloja protupožarne trake PROMASTOP®-W u „mekanim” prodorima PROMASTOP®-CC (provjeriti može li se rješenje primijeniti lokalno i promijeniti prema potrebi). Dvije su moguće izolacije prema gorivim materijalima:
- reakcija prema klasifikaciji otpornosti na požar B-s3, d0 sukladno EN 13501-1 (npr. guma), debljine ≥ 6 mm ≤ 32 mm; vanjski promjer cijevi do 60 mm.
- reakcija prema klasifikaciji otpornosti na požar E sukladno EN 13501-1 (npr. PE), debljine ≥ 4 mm ≤ 9 mm; vanjski promjer cijevi do 32 mm.
| “Mekani” prodor (mm) | Smjer S…Strop Z…Zid |
Dimenzije Ø…promjer cijevi (mm) d…debljina izolacije (mm) |
Broj slojeva (traka) | Klasa otpornosti na požar | |
| Pipelife Radopress cijevi | |||||
| 2 × 50 | S/ Z | Ø 16 mm, d 6,0 mm RØ 63 mm, d 32,0 mm | 1 | EI 120-U/C s gorivom izolacijom B-s3, d0 | |
| 2 × 50 | S /Z | Ø 16 mm, d 4,0 mm RØ 32 mm, d 9,0 mm | 1 | EI 120-U/C s gorivom izolacijom E | |
U sljedećem članku posvetit ćemo se pitanjima koja je potrebno razmotriti za vrijeme postupka primjene – većinom neovisno o odabranom proizvodu.
Promat tehnička podrška
Kontaktirajte naš tim za tehničku podršku sa pitanjima koja se odnose na rješenja pasivne protupožarne zaštite, naše proizvode ili savjete za ugradnju.
Tehnička dokumentacija
Pronađite tehnički list proizvoda, brošure o sustavima, Izjave o svojstvima, priručnike za ugradnju i ostale dokumente koji su Vam potrebni da završite posao.
